Molenwiel
In het centrum van Sint-Oedenrode ligt een vijver met een verhaal: De Molenwiel. De waterpartij is het restant van een aftakking van de Dommel. Deze rivier liep vroeger door het dorp. De aftakking liep parallel aan de Passtraat naar een watermolen: de Borchmolen. Die stond hier eeuwenlang. Een gedicht op een molensteen bij de vijver herinnert daaraan. “Water scheppend omlaag van hoog. Draaiend in een langgerekte boog. Piepend, knarsend op en neer. Ach, de molen is niet meer.”
Dommel
De naam Molenwiel verwijst naar een oude watermolen. Wiel staat…
In het centrum van Sint-Oedenrode ligt een vijver met een verhaal: De Molenwiel. De waterpartij is het restant van een aftakking van de Dommel. Deze rivier liep vroeger door het dorp. De aftakking liep parallel aan de Passtraat naar een watermolen: de Borchmolen. Die stond hier eeuwenlang. Een gedicht op een molensteen bij de vijver herinnert daaraan. “Water scheppend omlaag van hoog. Draaiend in een langgerekte boog. Piepend, knarsend op en neer. Ach, de molen is niet meer.”
Dommel
De naam Molenwiel verwijst naar een oude watermolen. Wiel staat voor poel of kolk: het bredere stuk van de Dommel bij de molen. Een aftakking van de rivier zorgde samen met een sluis voor genoeg water voor de molen. Een deel van het dorp (tussen de Markt en Eerschot) lag door deze aftakking op een eiland. Aan de Passtraat markeert een golvende lijn met blauwe tegels de vroegere loop van de Dommel.
Borchmolen
De Borchmolen die eeuwenlang aan de Molenwiel stond, was een dubbele watermolen. Met de kracht van het water werd graan gemalen. De Borchmolen werd genoemd naar de burcht van de Heren van Rode. Zij waren waarschijnlijk de eerste eigenaren. Vermoedelijk bestond de Borchmolen al in de twaalfde eeuw. Later werd een volmolen toegevoegd, waarmee olie werd geperst.
Molenstenen
De volmolen stortte in 1925 in. De graanmolen werd nog tot 1938 gebruikt. Na de Tweede Wereldoorlog werden de restanten van de molen gesloopt. Ook werd de oude loop van de Dommel gedempt. Alleen de vijver bleef over: de Molenwiel. Als herinnering is op de plek van de watermolen een stenen keermuur gebouwd. Ook zijn bij de vijver twee molenstenen te zien.
Moeraseik
Aan de rand van de vijver staat een fraaie moeraseik. Rond de boom staat een smeedijzeren hek. De tekst op het hek suggereert dat de eik is geplant ter ere van het koninklijk huwelijk van Juliana en Bernhard. Dat blijkt niet het geval.
Historische foto's: Brabants Historisch Informatiecentrum