Populierenlaantje Veghel

Stel je voor. We gaan zo’n honderdvijftig jaar terug in de tijd. Op zijn gemak kuiert de klompenmaker van weleer over het zandpad. Hij steekt zijn hand op naar een boer die op het land werkt. Hij passeert boerderijtjes, sloten, vennen en de beemden langs de Aa. In de verte hoort hij de kerkklokken luiden. In de buurt is zijn klompenmakerij gevestigd. Hij voelt zich helemaal thuis in deze streek. Langs beide kanten van het pad groeien populieren. Net als nu. De klompenmaker kijkt langs de ranke stammen omhoog, waar de kruinen van de bomen zacht in de wind wiegen. Uit een boom zoals deze haalt hij misschien wel 75 klompen. 

Populier, peppel, kanidas
Populier. Peppel. Kanidas (Canadese populier). Allemaal benamingen voor de boom die al eeuwenlang sterk verbonden is met deze streek. Het hout van de slanke en snelgroeiende bomen werd dankbaar gebruikt in de klompenmakerij. Een ambacht dat ook in het vroegere Veghel volop werd beoefend. Vele populierenlanen tekenden eeuwenlang het landschap. Helaas is van dit oorspronkelijke landschap sinds de grote ruilverkaveling na de Tweede Wereldoorlog niet veel meer over. De kleine akkers werden rechtgetrokken tot grote percelen, die met machines konden worden bewerkt. En ook de vele karakteristieke laantjes moesten het veld ruimen. Gelukkig kunnen we hier op Dorshout nog wel een glimp opvangen van hoe het hier ooit was. Deze populierenlaan is daar een mooi voorbeeld van.

Voorpootrecht
Heb je het over het populierenlandschap, dan komt al gauw het zogenaamde voorpootrecht ter sprake. Dit is een belangrijke factor geweest bij het ontstaan van de kenmerkende populierenlanen. Het voorpootrecht is een eeuwenoud zakelijk recht van perceeleigenaren om bomen op de aangrenzende berm van een openbare weg te mogen planten. Diep in de middeleeuwen voerde Hertog Jan van Brabant het voorpootrecht in, om de armoede in de streek wat te verzachten. Eerst werden voornamelijk eiken geplant voor stook- en timmerhout. Toen in de 18e eeuw de klompenmakerij in opkomst kwam, volgden vooral populieren en ook wilgen. Het voorpootrecht is een eeuwigdurend recht, en is dus (tenzij het is afgekocht) nog steeds van kracht.

Deze locatie maakt onderdeel uit van de wandelroute Dorshout en Aa-broeken.