Verhaal: middeleeuws liefdesdrama op de oevers van de Aa

Van oudsher is de Aa de levensader van Veghel. Aan de oevers graasde het vee en in vroegere tijden ging men hier op zoek naar voedsel. Ook diende de Aa als riool en de was werd hier gedaan. Dit karakteristieke landschap aan de oevers van de Aa is ook het decor geweest van een heus middeleeuws liefdesdrama. 

Liefdesdrama en bloedvergieten langs de Aa
Het is 1554. De vader van de jonge Anna van Brempt (15 jaar) is kort geleden overleden. Ze woont tijdelijk in bij haar grootouders op Dorshout. Daar wordt ze smoorverliefd op Peter van Middegael, die ook uit deze omgeving komt. Met Kerstmis verlooft het stel zich hier. Maar dan barst de bom. De moeder van Anna is faliekant tegen het prille liefdesgeluk. Vindt zij Peter, die weliswaar via zijn moeder wat adellijk bloed heeft, te min? Spoorslags rijdt ze naar Dorshout en haalt Anna tegen ieders wil weg uit het huis van haar grootouders. Anna wordt opgesloten in haar ouderlijk huis, kasteel Avesteijn in Dinther. Peter gaat verhaal halen. Maar hij stuit op een gesloten poort en opgehaalde brug. Het enige wat Peter kan doen is staren naar de vensters waarachter zijn bruid wordt vastgehouden. 

Bevrijding
De verliefde jongeman laat het er niet bij zitten. Op 2 februari 1555 vaart hij samen met enkele makkers per schip over de Aa naar Dinther. Hij weet Anna te bevrijden en neemt haar mee naar huis. Een roekeloze daad, want op het schaken van een jongedochter stond vroeger de doodstraf. Behalve als het meisje stellig verklaarde dat er geen sprake was van dwang of geweld. En dat doet ze. Enkele getuigen verklaren hiervan onder ede bij de schepenen van Veghel. Ook Anna’s grootmoeder pleit vóór het jonge stel, dat alsnog in het huwelijk treedt. 

Moordaanslag
Zo’n vijf jaar later slaat de moeder van Anna alsnog keihard terug. Ze beraamt een moordaanslag op haar schoonzoon. Het is 3 juli 1560, hooitijd. Peter is ergens aan de oevers van de Aa, tussen Veghel en Dinther, op het land aan het werk. Plotseling verschijnt daar Anna’s moeder met enkele knechten. Dreigend komen ze op Peter af met stokken en staven. De geschrokken man wordt omsingeld en er wordt flink op hem ingeslagen. Zelfs Anna’s zus Helena is erbij en geeft hem een klap in het gezicht. De mannen die samen met Peter op het land aan het werk waren schieten hem te hulp. Met hun hooivorken weten ze hem te ontzetten. De getuigenverklaringen van de mensen die alles vanaf de overkant van de Aa hebben zien gebeuren zijn bewaard gebleven. 

Vluchten via het water
Peter trekt zich langzaam terug naar de Aa met de bedoeling via het water te ontkomen. Maar dan komt de stiefvader van Anna te paard aangestormd. Hij heeft een schild en vuurwapen in zijn hand. Hij schiet. Raak. Ook krijgt Peter nog een steek na. Het ongelukkige slachtoffer is in staat naar de overkant te zwemmen. Daar merkt Peter dat hij geraakt is. Gelukkig worden de verwondingen hem niet fataal. We kunnen ons alleen maar inbeelden hoe opgelucht Anna moet zijn geweest toen ze haar grote liefde weer in haar armen kon sluiten. Het stel leeft nog enkele jaren samen, maar Peter wordt niet oud. In 1572, Anna is dan 33 jaar, wordt zij weduwe. “En ze leefden nog lang en gelukkig” mocht dus niet heel lang duren voor dit dappere stel. Maar toch is dit een verhaal over liefde die overwint. 

Bron: Mr Peter van Middegael de romantische levensschets van een rentmeester van Herlaar, Mechelien Spierings, Brabants Heem 1978.

Deze locatie maakt onderdeel uit van de wandelroute Dorshout en Aa-broeken.