Het huis met de drie gezichten

Een huis met een opvallende oorlogsgeschiedenis, dat is de woning aan de NCB-laan nummer 6. Het wordt in die context ook wel het huis met de drie gezichten genoemd. Het pand is midden jaren dertig gebouwd in opdracht van Maurits (Mau) Andriesse, een Veghelse Joodse slager. De woning aan de NCB-laan is dan bestemd voor zijn schoonouders: Barend Meijer en Rosa Meijer-de Groot. Zij zijn gestopt met hun slagerij in Oirschot en verhuizen voor hun oude dag naar Veghel. De broer van Rosa, de ongehuwde Joseph (Job) de Groot, verhuist met hen mee.

Notenboom
Hansje en Roosje, twee kleinkinderen van het oudere echtpaar, leggen symbolisch de eerste steen van de woning. Deze gedenksteen is opgenomen in de voorgevel van het pand. Er wordt een notenboom geplant bij het terras naast de keuken, om de muggen op afstand te houden. Deze boom staat er nog steeds. De woning krijgt de naam ‘Huize Oirschot’. De drie oudere bewoners spelen er onder meer graag een potje kaart. 

Struikelstenen
Enkele jaren na hun verhuizing naar Veghel breekt de Tweede Wereldoorlog uit. In februari 1943 sterft Barend thuis een natuurlijke dood. De dreiging voor deportatie wordt ondertussen steeds groter. Het jonge gezin Andriesse kan net op tijd onderduiken, maar moet de ingrijpende keuze maken dat Job en Rosa niet mee kunnen. Zij blijven achter op de NCB-laan. In april 1943 krijgen ze de gevreesde oproep tot tewerkstelling en worden naar kamp Vught gebracht. Broer en zus worden vanuit daar afzonderlijk van elkaar naar Westerbork afgevoerd en verder op transport gezet naar vernietigingskamp Sobibor. Allebei worden ze daar direct na aankomst vergast. Job (82 jaar) op 30 april 1943 en Rosa (75 jaar) op 14 mei 1943. Voor hun huis aan de NCB-laan herinneren twee struikelstenen aan deze oorlogsslachtoffers.

Tijdelijke bewoners
In augustus 1943 krijgt Veghel een Duitsgezinde NSB-burgemeester toegewezen. Die neemt zijn intrek in de woning van Rosa en Job aan de NCB-laan. Totdat hij een jaar later op dolle dinsdag (5 september 1944) wegvlucht uit Veghel. Het einde van de Duitse bezetting nadert. Later die maand rijden de Amerikaanse bevrijders daadwerkelijk door de straten. De militairen nemen tijdelijk hun intrek in de leegstaande woning aan de NCB-laan. Een paar straten verderop zullen ze Villa Klondike betrekken als hun hoofdkwartier.

Na de bevrijding
Het gezin Andriesse (de dochter, schoonzoon en twee kleinkinderen van Barend en Rosa), overleeft de oorlog wel en keert na de bevrijding terug naar Veghel. In hun huis aan de Sluisstraat woont inmiddels een ander gezin. Dus gaan ze naar het huis van opa en oma aan de NCB-laan. Daar treffen ze de Amerikanen die er hun intrek hebben genomen. Het gezin leeft tijdelijk met hen onder één dak. Ze krijgen een kamer, de keuken en de kelder tot hun beschikking. De familie Andriesse heeft daarna nog jaren aan de NCB-laan gewoond.

Foto: Huize Oirschot aan de NCB-laan. Bron: collectie familie Verbakel via Heemkundekring Vehchele.

Bronnen: Stichting Struikelstenen Meierijstad en Brabants Dagblad