Al generaties lang geliefd: anijskrollen
Inwoners van Meierijstad zijn er al generaties lang verzot op: krollen. Zachte witte broodjes met daarin veel anijszaadjes. Ze worden traditiegetrouw belegd met roomboter en speculaas. De anijskrol is in Veghel en omstreken erg geliefd. De lokale lekkernij is vooral populair rond sinterklaastijd. Pakjesavond, chocolademelk en krollen, het hoort gewoon bij elkaar. De benaming anijskrol (kortweg krol) is een Brabantse verbastering. Het verwijst naar de krul die ontstaat wanneer het deeg geknoopt wordt. Aan die handgevlochten krul is de echte anijskrol herkenbaar.
‘Goei botter en speculasiemennekes’
In een kroniek van heemkundekring Vehchele vertelt oud-bakker Theo van Liempd over ambachtelijke krollen. "Je maakt lange slierten van mooi wittebroodsdeeg, legt daar handmatig een knoop in en voegt natuurlijk anijszaadjes toe. Een goede krol moet je zó bakken dat hij ook helemaal binnenin gaar is, maar tóch een beetje ongaar proeft. Krollen dien je dik te besmeren met roomboter ('goei botter') en te beleggen met knapperige speculaasjes ('speculasiemennekes') uit eigen bakkerij. Je moet de speculaas pas kort voor het eten op de krol leggen. Anders wordt hij zacht en slap. Bij de eerste hap uit een krol moet je de speculaas horen knakken."
"Aan anijs wordt een medicinale werking toegeschreven. Vooral voor de winterdagen was dat nuttig. Veel boeren geloofden daar indertijd heilig in. In mijn tijd was de krol voor nogal wat boeren zowat het enige sinterklaascadeau. Sommigen kochten er wel honderd tegelijk."
Theo van Liempd (oud-bakker en afstammeling uit een echte bakkersfamilie) via heemkundekring Vehchele
De oorsprong
Wanneer en waar de krol precies is ontstaan? Die vraag blijft omgeven met wat mysterie. Het geliefde broodje kent waarschijnlijk zijn oorsprong in Veghel. Bij bakkerij Van Bussel werd bijvoorbeeld gesproken over ‘een heel oud boekje’ waarin stond dat in het dorp al in 1865 krollen werden verkocht. Mogelijk heeft de loop van de voormalige tramlijn ‘s-Hertogenbosch-Helmond bijgedragen aan een breder verspreidingsgebied. Het lijkt er in elk geval op dat de krol al ver voor de Tweede Wereldoorlog aan een opmars begon. Ook in andere oost-Brabantse plaatsen is het streekproduct geliefd. Onder meer in Schijndel, Erp, Sint-Oedenrode, Uden, Gemert en Beek en Donk. In andere delen van Brabant zijn in het najaar andere lekkernijen in trek. Zo heb je in de Langstraat mikkemannen, zoete broodjes met kaneelsmaak. En het westen en midden van Brabant kent hubertusbollen, soms ook met anijs.
Tips voor fijnproevers
Vroeger begon de verkoop van krollen rond de intocht van sinterklaas. Tegenwoordig worden in september de eerste krollen gebakken. De Veghelse kermis markeert hier de start van het krollenseizoen. In Veghel wordt ook de Krollenloop gehouden, een jaarlijks hardloopevenement dat naar het broodje is vernoemd. Wil jij de karakteristieke lokale specialiteit zelf proeven? Je bent van harte welkom bij de bakkerijen in Meierijstad. Tip voor liefhebbers van verder weg: laat je krollen thuisbezorgen via www.veghelsekrollen.nl.
(oktober 2023)
Bronnen:
Ontdek meer smaken van hier, ontmoet de makers
-
Crole Natuurrund
Crole Natuurrund
Als je door de Vresselse bossen of langs de Dommel bij Nijnsel wandelt, dan kun je ze zomaar tegenkomen: de runderen van vleesveehouder Leon Moonen. Natuurinclusieve landbouw is voor hem vanzelfsprekend.
-
De Rooise Wijnboer
De Rooise Wijnboer
Op steenworp afstand van het monumentale Damianenklooster in Sint-Oedenrode ligt de wijngaard van De Rooise Wijnboer. Domaine les Damianes bestaat al drie generaties. Proef de Rooise Rooie, Witte en Rosé.
-
Imkerij De Linde
Imkerij De Linde
Voor biologische honing kun je terecht in Olland. Marcus Mesu en Mirjan Hendriks runnen er Imkerij De Linde. Speciaal voor hun bijen verhuisden ze naar dit dorp. Een natuurrijke omgeving met veel biodiversiteit.
-
Siebes Kaas
Siebes Kaas
Fijnproevers weten de weg te vinden naar de gezellige boerderijwinkel van Siebe van de Crommert in Erp. Je kunt er terecht voor echte boerenkaas van eigen bodem. Een puur streekproduct. Super lekker en biologisch.
-
ODAVI
ODAVI
Aan de rand van Sint-Oedenrode liggen uitgestrekte velden vol aardbeienplanten van teler Genson. Van hun 'verloren' fruit word ODAVI gemaakt. Likeur, gin en fruitwijn, vernoemd naar Oda, naamgeefster van Sint-Oedenrode.
-
Geitenkaas automaat
Geitenkaas automaat
Een kroketje uit de muur? Dat kan origineler! In Meierijstad vind je bij de boer allerlei lekkers uit de automaat. Van asperges tot ambachtelijk ijs. En: in Olland vind je een heuse geitenkaasautomaat.
-
Sint Servattumus
Sint Servattumus
Een ambachtelijke brouwerij, sfeervol proeflokaal en brouwerijwinkel. Bierliefhebbers kunnen hun hart ophalen bij Sint Servattumus. De brouwerij is vooral bekend van de speltbieren en brouwt met Schijndelse hop.
-
Het Zuivelbos
Het Zuivelbos
Het Zuivelbos, het melkveebedrijf van Martijn en Sanny, ligt in hartje Meierijstad. De koeien grazen hier in een rustige serene omgeving. Dat proef je terug in de verse zelfgemaakte zuivelproducten.
-
Winery & Herbs
Winery & Herbs
Ervaar hoe honderden verschillende gewassen groeien, bloeien en smaken. Geert en Myriam van Winery & Herbs maken mooie streekproducten van druiven, kruiden en nog veel meer.