Piloten in de Pompstraat
My dear friend Jan, You will soon remember me if I say that I’m the soldier you began to paint. The corporal holding the pipe? First of all, I cannot say what has happened to me since last I saw you.
Deze woorden schrijft Leslie Dowson, corporaal bij het RAF Pioneer Corps, op 18 april 1945 aan Jan Heesters. Dowson is een van de piloten die na te zijn gestrand op een militaire missie bij kunstschilder Heesters een veilig onderkomen vond. En wat voor plek, als je zelf ook een artistieke inborst hebt en ‘a friend of the brushes and paint’ bent. Wat Dowson niet kon beschrijven in zijn brief, drukte hij wel uit door middel van zijn tekeningen van de landing op de Normandische kust tijdens D-Day.
Als constructeur van noodlandingsbanen was de van oorsprong reclame- en decoratietekenaar betrokken bij de invasie op 6 juni 1944. Al wachtend in zijn landingsvaartuig te midden van het geweld legde hij met alleen zijn vulpen en een potje water vast wat hij om zich heen zag gebeuren: De immense vloot samengepakt in het kanaal, onder het gebulder van kanonnen, tegen de bleke weerkaatsing van de golven; de hemel gevuld met spervuur ballonnen, en talloze vliegtuigen die daar onheilspellend tussendoor razen.
Afbeeldingen: foto van corporaal Leslie Dowson en een tekening van zijn hand, van de invasie bij de kust van Normandië.
Hoe precies Leslie Dowson in 1943 bij Heesters terecht kwam is niet bekend. Waarschijnlijk was dat geregeld door Kapelaan Woestenburg, die in de oorlogsjaren in Schijndel een grote rol speelde in het verzet en het opvangen en onderbrengen van geallieerde militairen. Een van de vaste onderduikadressen was dat van kunstschilder Jan Heesters aan de Pompstraat 17. Op de etspers in Jans atelier maakte men valse persoonsbewijzen en bonnen. In een klein schuilkamertje op zijn zolder hebben verschillende piloten een tijdje veilig verstopt gezeten.
Heesters voorzag zijn ‘gasten’ van een normaal kostuum ter vervanging van het militaire uniform en liet ze daarmee ook gewoon in de tuin achter het huis. Bovendien zaten ze model voor tekeningen en schilderijen. Niet alleen voor Heesters zelf maar ook oor zijn toenmalige leerling Kees Bol, aan wie Leslie Dowson in zijn brief nog vraagt de hartelijke groeten over te brengen. Via zo’n portrettekening herkende een van de opgevangen piloten naar verluidt later een lotgenoot in een krijgsgevangenenkamp in België en deed hem daar ‘de groeten van Jan Heesters’.
Leslie Dowson overleefde de oorlog, zoals ook blijkt uit de brief die hij aan Heesters schreef. Zijn eigen tekeningen van de landing op 6 juni 1944 en andere oorlogstaferelen hebben nog lang de muren van zijn huis in Sheffield getooid. Hij stierf in 2003 op 88-jarige leeftijd.
-
-
-
Bezoek Museum Jan Heestershuis
Een portret van Leslie Dowson geschilderd door Jan Heesters.
Nieuwsgierig naar de uitgebreide collectie van de Schijndelse kunstenaar? Breng dan zeker een bezoek aan Museum Jan Heestershuis.
Bezoek Museum Jan Heestershuis
Lees meer oorlogsverhalen uit Meierijstad
-
Geschiedenislessen komen tot leven
Geschiedenislessen komen tot leven
In groepjes fietsen leerlingen van het Elde College door Eerde, Sint-Oedenrode en Schijndel. Ze zijn door hun geschiedenisdocent op pad gestuurd. "Hoe persoonlijker de verhalen, hoe enthousiaster de leerlingen."
-
Een onderbelicht verhaal
Een onderbelicht verhaal
Meer dan 800 Ollanders verlieten in de nadagen van de oorlog op last van de Duitsers huis en haard. Wie het waagde om terug te keren wachtte een kogel. Een onderbelicht stukje dorpshistorie.
-
De bevrijders van Schijndel
De bevrijders van Schijndel
Dirk Paagman schreef het diepgravende boek De Bevrijders van Schijndel. In zijn zoektocht naar beeldmateriaal stuitte hij op een wel heel bijzondere foto, gemaakt bij Huize Lidwina. "Toen ik deze foto zag werd ik knettergek."
-
Vuurgevecht bij 't Hurkske
Vuurgevecht bij 't Hurkske
Erp, vrijdag 22 september 1944. De Duitse luitenant Heinrich Schönemann beschrijft in een brief het landschap rond ‘t Hurkske. “Idyllisch, bijna als in een droom. Een groter contrast met de oorlog bestaat niet.”
-
Ik voel me geen held
Ik voel me geen held
Ruud Geboers uit Sint-Oedenrode is tweemaal uitgezonden naar Afghanistan. "De plek waar je opgroeit is van groot belang voor wat je denkt en wat je beweegt. Het is goed om je dat te realiseren."
-
Vrijheid is alles
Vrijheid is alles
In Meierijstad worden sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne vluchtelingen opgevangen. In juni woonden er 576 Oekraïners op allerlei plekken in Meierijstad. Karyna Kutova is één van hen.
-
We zijn sámen de samenleving
We zijn sámen de samenleving
Michiel Janssen en Annelies Fleuren gingen op uitzending naar Afghanistan. "Er zijn zoveel dingen waar je eigenlijk niet over nadenkt, die totaal niet vanzelfsprekend zijn voor zoveel mensen. Dat is ook wel een beetje confronterend."
-
De loopgraven lagen achter ons huis
De loopgraven lagen achter ons huis
Als jong meisje maakt Tilly van der Vleuten-Hellings (89) uit Schijndel de oorlog bewust mee. Duitsers die door de straat marcheren, granaten die fluitend over je hoofd vliegen en boerderijen die in brand staan. De beelden staan op haar netvlies.
-
Historie op je bord
Historie op je bord
Bedenk een eigentijds gerecht met producten die in de oorlogsjaren ‘op de bon’ waren, of gemakkelijk verkrijgbaar. Met die opdracht ging chefkok Sietse Blummel aan de slag.
-
Hier rust onze lieveling
Hier rust onze lieveling
Het is voorjaar 1945. De bevrijding in het najaar van 1944 is in de omgeving van Schijndel niet zonder slag of stoot verlopen. De verwoesting is groot, de veerkracht van de inwoners des te groter.