Verzet bij de rijwielhandel
Het is begin september 1944. Rijwielhandelaar, postbeambte en verzetsman Antoon Kuijper sorteert de post op het postkantoor, als hij een slecht voorgevoel krijgt bij een specifieke envelop. De geadresseerde staat bekend als 'foute' Veghelaar, de afzender is onbekend.
Envelop
Hij stopt de envelop ongezien in zijn binnenzak, gaat naar de wc en begint te lezen: "Ik meen goed te doen u mede te deelen dat door de z.g.n. ondergrondsche beweging zal worden getracht een aanslag op uw leven te doen. Indien gij uw leven lief hebt laat dit plunje van patriotten dan onmiddellijk opruimen." Het gezicht van de postbode trekt wit weg. In de brief worden namen genoemd: van hemzelf en van zijn kameraden. Ze worden verraden!
Ondergrondse
Sinds het begin van de oorlog is Antoon Kuijper betrokken bij de ondergrondse beweging. Net als zijn vrouw en vijf kinderen, tieners in die tijd. Zoon Cor runt een distributiekantoor voor persoonsbewijzen en voedselbonnen. Daar kunnen ze ongemerkt papieren laten verdwijnen en ten goede inzetten. De Kuijpers zijn ook een spil in een onderduiknetwerk. Vooral voor jongens en mannen die willen ontkomen aan dwangarbeid in Duitsland, de arbeitseinsatz. Ze worden ondergebracht bij boerengezinnen in de buurt, waar de extra werkhanden welkom zijn.
Onderduikers
De onderduikers komen per trein aan in Veghel. Op het station haalt Antoon dagelijks postzakken op. De onderduikers weten dat ze dan onopvallend de postbode moeten volgen. Jongste dochter Riek (slechts 11 jaar) brengt ze vervolgens per fiets verder. Zo voorzichtig mogelijk, ze fietsen meters uit elkaar. Aangekomen bij de juiste boerderij geeft dochter Riek slechts een onopvallend knikje. Tientallen mannen uit onder meer Haarlem, Utrecht en Eindhoven vinden op deze manier veilig onderdak op het Brabantse platteland.
Verraad
Tot die bewuste dag in september, als Antoon de onheilspellende brief onderschept. Met de brief in zijn binnenzak snelt hij naar huis en stuurt zijn zonen eropuit om de anderen te waarschuwen. Razendsnel verstoppen ze alle belastende materialen in huis. Wapens, brandstof, munitie en handelswaren voor de zwarte markt zoals fietsbanden en etenswaren. Zijn vrouw, zonen en dochter duiken onder. Antoon zelf blijft thuis, in afwachting van wat komen gaat. Hij weet dat de bevrijding nabij moet zijn, dankzij een door zoon Ad verstopte radio. De opluchting is enorm als een paar dagen later de bevrijders daadwerkelijk door de Veghelse straten rijden. Het ondergrondse netwerk is net op tijd ontkomen aan fataal verraad.
Onmogelijke liefde
Dit verhaal kwam tot stand in samenwerking met Loes Kuijper, achterkleindochter van Antoon Kuijper. Je ontdekt meer verhalen uit de oorlogsjaren in Veghel tijdens de speciale themawandeling. Ga zelf op pad of vraag een bevlogen gids om met je mee te gaan. Tijdens de wandeling ontdek je bijvoorbeeld meer over de onmogelijke liefde van de jonge Ton Kuijper, zoon van de rijwielhandelaar. Hij ondernam verschillende fietstochten naar Kamp Westerbork, in de hoop zijn Joodse dorpsgenootje Lies van der Sluis en haar familie weer veilig terug naar huis te krijgen.
- Foto 1: De jonge Riek Kuijper samen met geallieerde soldaten in de achtertuin van de rijwielhandel.
- Foto 2: Familiefoto gemaakt rond 1944/1945 met vader Antoon, moeder Dina, dochter Riek en zonen Ton, Ad, Cor (en zijn partner) en Jo.
- Foto 3: Geallieerde soldaten voor de rijwielhandel.
Lees meer oorlogsverhalen uit Meierijstad
-
Geschiedenislessen komen tot leven
Geschiedenislessen komen tot leven
In groepjes fietsen leerlingen van het Elde College door Eerde, Sint-Oedenrode en Schijndel. Ze zijn door hun geschiedenisdocent op pad gestuurd. "Hoe persoonlijker de verhalen, hoe enthousiaster de leerlingen."
-
Een onderbelicht verhaal
Een onderbelicht verhaal
Meer dan 800 Ollanders verlieten in de nadagen van de oorlog op last van de Duitsers huis en haard. Wie het waagde om terug te keren wachtte een kogel. Een onderbelicht stukje dorpshistorie.
-
De bevrijders van Schijndel
De bevrijders van Schijndel
Dirk Paagman schreef het diepgravende boek De Bevrijders van Schijndel. In zijn zoektocht naar beeldmateriaal stuitte hij op een wel heel bijzondere foto, gemaakt bij Huize Lidwina. "Toen ik deze foto zag werd ik knettergek."
-
Vuurgevecht bij 't Hurkske
Vuurgevecht bij 't Hurkske
Erp, vrijdag 22 september 1944. De Duitse luitenant Heinrich Schönemann beschrijft in een brief het landschap rond ‘t Hurkske. “Idyllisch, bijna als in een droom. Een groter contrast met de oorlog bestaat niet.”
-
Ik voel me geen held
Ik voel me geen held
Ruud Geboers uit Sint-Oedenrode is tweemaal uitgezonden naar Afghanistan. "De plek waar je opgroeit is van groot belang voor wat je denkt en wat je beweegt. Het is goed om je dat te realiseren."
-
Vrijheid is alles
Vrijheid is alles
In Meierijstad worden sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne vluchtelingen opgevangen. In juni woonden er 576 Oekraïners op allerlei plekken in Meierijstad. Karyna Kutova is één van hen.
-
We zijn sámen de samenleving
We zijn sámen de samenleving
Michiel Janssen en Annelies Fleuren gingen op uitzending naar Afghanistan. "Er zijn zoveel dingen waar je eigenlijk niet over nadenkt, die totaal niet vanzelfsprekend zijn voor zoveel mensen. Dat is ook wel een beetje confronterend."
-
De loopgraven lagen achter ons huis
De loopgraven lagen achter ons huis
Als jong meisje maakt Tilly van der Vleuten-Hellings (89) uit Schijndel de oorlog bewust mee. Duitsers die door de straat marcheren, granaten die fluitend over je hoofd vliegen en boerderijen die in brand staan. De beelden staan op haar netvlies.
-
Historie op je bord
Historie op je bord
Bedenk een eigentijds gerecht met producten die in de oorlogsjaren ‘op de bon’ waren, of gemakkelijk verkrijgbaar. Met die opdracht ging chefkok Sietse Blummel aan de slag.
-
Piloten in de Pompstraat
Piloten in de Pompstraat
Het is een opvallende speling van het lot: een schilderende Engelse militair die als onderduiker een schuilplaats vindt bij een Schijndelse kunstenaar. Wat schreef Leslie Dowson later in een brief aan Jan Heesters?